Ode aan Zaha Hadid, ongekroonde Queen of BIM

Hadid ontwierp gebouwen over de hele wereld, maar is bij ons vooral bekend als ontwerpster van het Havenhuis in Antwerpen. In een beroep waar mannen domineerden, zorgde zij als eerste vrouw voor een revolutie in de wereld van BIM.

Hadid’s ontwerpen omvatten het London Aquatics Centre voor de Olympische Spelen van 2012, de Galaxy Soho in Beijing, het Heydar Aliyev Center in Azerbeidzjan en het Rosenthal Center voor Hedendaagse Kunst in Cincinnati.

Opboksen tegen vooroordelen

Ze transfereerde de architectuur met haar eigen visie, ondanks de vele vooroordelen waarmee ze te maken kreeg. Phil Bernstein was rector op de Yale School of Architecture waar Hadid haar opleiding volgde. “Het irriteerde haar dat mensen op de een of andere manier haar uitzonderlijkheid als architect in verband brachten met het feit dat ze een vrouw was.

Haar visie in vormgeving, voornamelijk parametrische vormen, was volledig uniek. Ze begon met het maken van ongelooflijke schilderijen van bouwvormen waarvan niemand dacht dat ze serieus genomen zou worden, en plots kreeg ze een opdracht. Ze won een wedstrijd om de Peak Leasure Club in Hong Kong te ontwerpen, en haar carrière ging echt van start”.

Experimenteren met nieuwe methodes

“Haar werk was altijd heel persoonlijk en ze pushte haar medewerkers constant om te experimenteren met modellen en tekeningen; constant de grenzen van een project verleggen. Ik denk dat de beste kwaliteit van Zaha was dat ze altijd een lerares bleef voor haar assistenten”, aldus Bernstein. Vanaf het begin werd het ZHA Bureau ingericht als een studio.

Haar levenslanger partner, Patrik Schumacher, kreeg leiding over een praktijk waar jonge architecten een belangrijke rol kregen bij belangrijke opdrachten. Ontwerpen evolueerden door onvermoeibare iteraties – isometrische projecties, vervormingen, uitsnijdingen en wormenpieken – wat vaak leidde tot onverwachte ontdekkingen en toevallige fouten.

“Het is best interessant, het idee van de fout om te zetten in een nieuwe methode. Hierbij zou een fout een andere laag, een andere suggestie, een ander voorstel onthullen en illustreren hoe ze het denkproces zou moeten verfijnen. Later werden softwaretools zoals Autodesk Revit en 3ds Max belangrijk in het formuleren van de nuances en structurele eisen van de parametrische ontwerpen van Hadid. Maar wat constant is, is de algemene overtuiging dat architectuur het leven van mensen ten goede kan veranderen”.

Superster

Hadid was verre van saai. De stijgende lijn in haar carrière leidde tot ongelooflijke projecten in steden als New York, waaronder een gebogen glazen en metalen woontoren op 520 West 28th Street met uitzicht op de High Line. Van wolkenkrabbers tot concertzalen, haar gewaagde en tektonische structuren vergrootten de mogelijkheden van wat kon worden gerealiseerd in de BIM-wereld.

“Ze speelde het spel zoals een superster het spel speelt”, zegt Bernstein. “Hadid had ongelooflijk sterke opvattingen over wat ze dacht dat goed en fout was. Ze bouwde een ongelooflijk krachtige praktijk op, om te ondersteunen wat haar formele interesses waren. Zaha ‘maakte’ gebouwen en producten. Ze heeft veel geschreven, veel geleerd en bijgeleerd want ze gaf veel les. Zaha Hadid oefende en experimenteerde met architectuur, beter dan wie dan ook ooit deed”.

Bezoek de website van de Zaha Hadid Architects